Ryzyko inwestycyjne związane z inwestowaniem w instrumenty finansowe

Poza ryzykiem inwestycyjnym związanym z instrumentami finansowymi mogą się wiązać inne rodzaje ryzyka, które opisane są szczegółowo w dokumentach dedykowanych poszczególnym rodzajom instrumentów finansowych (np. prospekt emisyjny, dokument informacyjny, memorandum i tym podobne).

AKCJE
 - akcje są instrumentami o charakterze udziałowym. Oznacza to, że posiadaczowi akcji jako współwłaścicielowi spółki,  przysługują wynikające z tego tytułu określone prawa, które dzieli się na prawa majątkowe i korporacyjne. Prawa majątkowe obejmują przede wszystkim prawo do dywidendy oraz prawo do odpowiedniej części majątku spółki w przypadku jej likwidacji. Do uprawnień korporacyjnych zalicza się m.in. prawo do udziału w walnym zgromadzeniu akcjonariuszy spółki oraz prawo do głosu, prawa te nie mają  ograniczenia czasowego.

Akcje charakteryzują się wyższą niż obligacje zmiennością cen w krótkim przedziale czasowym spowodowaną bezpośrednią sytuacją emitenta, kondycją finansową, jak również trendami gospodarczymi i koniunkturą na rynku, natomiast przyjęcie dłuższego horyzontu inwestycji ogranicza zmienność kursów.

Główne czynniki ryzyka: 

  • dźwignia finansowa – występuje w przypadku nabywania akcji z wykorzystaniem środków z kredytu, z czym wiążę się podwyższony poziom ryzyka. W takiej sytuacji strata może przekroczyć zainwestowane środki własne. Ponadto powstają zobowiązania finansowe z tytułu kredytu (odsetki, kapitał),
  • ryzyko przyszłego kształtowania się kursu akcji – brak pewności co do kierunku kształtowania się ceny akcji w przyszłości potencjalnie skutkujące stratą części, bądź całości zainwestowanego kapitału,
  • ryzyko zmienności – kurs rynkowy, w krótkim czasie może podlegać znaczącym wahaniom, powodując istotną zmianę wartości zainwestowanego kapitału,
  • ryzyko płynności – polega na niemożliwości kupna lub sprzedaży instrumentu bez znaczącego wpływu na jego cenę,
  • ryzyko zawieszenia obrotu akcjami lub ich wykluczenia z obrotu GPW – na podwyższenie ryzyka inwestycyjnego wpływa również możliwość zawieszenia notowań, wycofania lub wykluczenia instrumentów finansowych z obrotu na rynku regulowanym,
  • ryzyko makroekonomiczne wynika z wrażliwości rynku kapitałowego na krajowe i światowe czynniki makroekonomiczne takie jak tempo wzrostu gospodarczego, deficyt budżetowy i handlowy, poziom inwestycji, popyt konsumpcyjny, wysokość inflacji i poziom stóp procentowych, kształtowanie się cen surowców, a także sytuacji geopolitycznej,
  • ryzyko branżowe dla spółek działających w określonej branży, występują czynniki ryzyka takie jak: wzrost konkurencji i wahania popytu na towary oferowane przez branżę, zmiany technologiczne; dywersyfikacja branżowa może skutecznie ograniczyć ryzyko branżowe,
  • ryzyko specyficzne jest związane z indywidualną sytuacją spółki tj. z pracą zarządu, zmianami strategii biznesu spółki i ładu korporacyjnego, konfliktu akcjonariuszy, polityką dywidendową, zdarzeniami losowymi dotyczącymi spółki; dywersyfikacja inwestycji pomiędzy akcje różnych spółek może znacząco ograniczyć ten rodzaj ryzyka.
  • ryzyko operacyjne – wynika ze zmienności stopnia dochodów emitenta instrumentu finansowego, co nie pozostaje bez wpływu na rynkową wycenę jego akcji,
  • ryzyko finansowe – jest spowodowane faktem, ze przedsiębiorstwo w celu finansowania projektów wykorzystuje częściowo kapitał obcy, z powodu oczekiwanego efektu dźwigni finansowej, którego niekorzystne działanie występuję wtedy, gdy udział kapitału obcego w kapitale spółki jest zbyt duży i spółka może nie być w stanie dotrzymać warunków obsługi zobowiązań, co ma wpływ na wycenę akcji wyemitowanych przez spółkę,
  • ryzyko przymusowego wykupu – polega na konieczności zbycia posiadanych akcji w drodze wezwania do sprzedaży. Ryzyko to wynika z aktualnego stanu prawnego,
  • ryzyko walutowe – w przypadku akcji nabywanych na rynkach zagranicznych dodatkowym elementem niepewności jest ryzyko kształtowania się kursów walut obcych w czasie, powodujące że inwestycja w te instrumenty może mieć efekt odmienny od założonego,
  • rozważając inwestowanie na rynkach zagranicznych należy wziąć pod uwagę uregulowania prawne i podatkowe obowiązujące w krajach emitenta bądź na rynku, na którym dokonujemy inwestycji,
  • ryzyko spółek notowanych na więcej niż jednym rynku regulowanym jak i ryzyko spółek zagranicznych, tzn. z siedzibą poza granicami Polski, notowanych na GPW wynikające m.in. z ograniczonego dostępu do informacji w języku polskim
PRAWA DO AKCJI, PDA

- papier wartościowy, uprawniający do otrzymania nowej emisji akcji spółki publicznej, powstaje z chwilą dokonania przydziału akcji i wygasa z chwilą zarejestrowania akcji w depozycie papierów wartościowych albo z dniem uprawomocnienia się postanowienia sadu rejestrowego odmawiającego podwyższenie kapitału zakładowego do rejestru przedsiębiorców.

Główne czynniki ryzyka: 

  • z inwestycją w PDA związane są wszystkie czynniki związane z inwestycją w akcje, charakteryzują się większą zmiennością kursu niż same akcje,
  • ryzyko niedojścia emisji do skutku - niedojście do skutku emisji może być spowodowane niezgłoszeniem przez zarząd emitenta do sądu rejestrowego wniosku o zarejestrowanie podwyższenia kapitału zakładowego w ciągu 6 miesięcy od dnia zatwierdzenia prospektu lub uprawomocnienia się postanowienia sądu rejestrowego odmawiającego zarejestrowanie podwyższenia kapitału zakładowego. W przypadku odmowy rejestracji emisji akcji przez sąd, emitent jest zobowiązany do zwrócenia posiadaczowi PDA środków wpłaconych w czasie subskrypcji według ceny emisyjnej akcji, niezależnie od zapłaconej przez niego ceny.
PRAWA POBORU, PP

 - jest to prawo pierwszeństwa dla dotychczasowych akcjonariuszy spółki do objęcia emisji nowych akcji w stosunku do liczby posiadanych akcji (prawo poboru) z wyjątkiem sytuacji, kiedy walne zgromadzenie pozbawi akcjonariuszy prawa poboru akcji w całości lub w części. Prawa poboru charakteryzują się dużą zmiennością cen.

Główne czynniki ryzyka: 

  • z inwestycją związane są wszystkie czynniki związane z akcjami,
  • ryzyko ceny emisyjnej - cena emisyjna może zostać ustalona po dniu przyznaniu prawa poboru, co uniemożliwia oszacowanie wartości Prawa poboru w dniu jego nabycia,
  • z założenia ograniczony czas notowania prawa poboru. W przypadku nie sprzedania prawa poboru w określonym terminie, Klient powinien zapisać się na akcje nowej emisji, w przeciwnym wypadku prawa poboru (PP) będą bezwartościowe.
KONTRAKTY TERMINOWE

 - jest to instrument finansowy zobowiązujący obydwie strony do zawarcia w przyszłości transakcji na warunkach określonych w kontrakcie. Wystawiający kontrakt zajmuje krótką pozycję (sprzedaje kontrakt) i zobowiązuje do dostarczenia przedmiotu kontraktu w dniu wygaśnięcia kontraktu. Nabywca kontraktu zajmuje pozycję długą, zobowiązując się przy tym do zapłacenia ustalonej ceny, po dostarczeniu przedmiotu kontraktu. Kontrakty znajdujące się w obrocie na rynku regulowanym rozliczana jest pieniężnie. Obrót kontraktami dokonywany jest w tzw. seriach, a ostatnim dniem obrotu każda serią jest trzeci piątek marca, czerwca, września oraz grudnia. Kurs kontraktu podawany jest w punktach, a cenę ustala się mnożąc kurs przez odpowiedni mnożnik, którego wartość różni się w zależności od tego, na jaki instrument kontrakt opiewa. Instrumentami bazowymi mogą być: indeksy giełdowe, akcje, obligacje, waluty. Klient obowiązany jest wnieść depozyt zabezpieczający przy zajęciu pozycji (kupna lub sprzedaży).

Główne czynniki ryzyka: 

  • z inwestowaniem związane są wszystkie czynniki charakterystyczne dla instrumentu bazowego na który opiewa kontrakt.
  • ryzyko bazy, które oznacza, że cena instrumentu pochodnego może odbiegać od ceny instrumentu bazowego,
  • niektóre kontrakty posiadają ryzyko niskiej płynności, polegające na niemożliwości kupna lub sprzedaży instrumentu bez znaczącego wpływu na jego cenę,
  • biorąc pod uwagę, iż do otwarcia pozycji na kontrakcie wystarcza wniesienie depozytu zabezpieczającego (stanowiącego niewielką część całkowitej wartości kontraktu) Klient powinien liczyć się z możliwością utraty nie tylko całości zainwestowanego kapitału, ale również z potencjalną stratą przekraczającą wielkość pierwotnie zainwestowanego kapitału,
  • ryzyko zawieszenia obrotu kontraktami lub ich wykluczenia z obrotu - na podwyższenie ryzyka inwestycyjnego wpływa również możliwość zawieszenia notowań lub ich wykluczenia z obrotu instrumentów finansowych na rynku regulowanym. Ryzyko to wynika z aktualnego stanu prawnego,
  • ryzyko dywidendy - w przypadku kontraktów opartych o indeksy cenowe płatności dywidendowe komponentów indeksów wpływają ujemnie na wycenę instrumentu bazowego, a w konsekwencji kontraktu terminowego.
OPCJE

- pochodne instrumenty finansowe, skutkujące prawem (posiadacza opcji) i zobowiązaniem (wystawcy opcji) do zakupu (opcja kupna) lub sprzedaży (opcja sprzedaży) określonego instrumentu bazowego po ustalonej cenie w dniu wykonania opcji. Cechą instrumentu jest z jednej strony prawo, a z drugiej zobowiązanie, różne są zatem profile zysku i  ryzyka wystawcy i posiadacza opcji, opcje charakteryzują się niesymetrycznością profili zysku i ryzyka.  

Wystawienie opcji wiąże się z koniecznością wniesienia depozytu zabezpieczającego. Nabycie opcji wymusza konieczność zapłacenia premii jej wystawcy. W przypadku opcji notowanych na GPW premia stanowi równowartość kursu transakcyjnego przemnożonego o odpowiedni mnożnik. Wartość mnożnika różni się w zależności od typu instrumentu bazowego.

Główne czynniki ryzyka: 

  • z inwestowaniem w opcje związane są wszystkie czynniki ryzyka charakterystyczne dla instrumentu bazowego, a cena rynkowa opcji jest wypadkową oczekiwań rynku co do przyszłego zachowania się instrumentu bazowego,
  • ryzyko przyszłego kształtowania się kursu opcji - brak pewności co do kierunku kształtowania się ceny opcji w przyszłości potencjalnie skutkując stratą części bądź całości zainwestowanego kapitału. W przypadku wystawienia opcji  strata może być nieograniczona.
  • ryzyko zmienności - kurs rynkowy w krótkim okresie może podlegać znaczącym wahaniom powodując istotna fluktuację wartości zainwestowanego kapitału. Sprzedaż opcji wiąże się z koniecznością wniesienia depozytów zabezpieczających, stanowiących jedynie ułamkową część wielkości całego zobowiązania wynikającego ze standardu tego typu instrumentu finansowego (tzw. dźwignia finansowa). Powoduje to zwielokrotnienie ryzyka inwestycyjnego w przypadku gwałtownych i znaczących zmian kursu instrumentu pochodnego,
  • ryzyko płynności-na niektórych opcjach może być bardzo niskie, polega na niemożliwości kupna lub sprzedaży instrumentu bez znaczącego wpływu na jego cenę,
  • ryzyko upływu czasu-zależne od czasu pozostałego do wygaśnięcia. Zbliżanie się terminu wygaśnięcia może powodować spadek wartości opcji nawet przy nie zmienionym poziomie instrumentu bazowego. Maksymalna strata Klienta zajmującego pozycję długą na opcjach (nabycie opcji kupna bądź sprzedaży) jest równa wartości zainwestowanego kapitału. Maksymalna strata Klienta zajmującego pozycję krótką na opcjach (sprzedaż opcji kupna bądź sprzedaży) może przekroczyć wartość pierwotnie wpłaconego depozytu,
  • ryzyko zawieszenia obrotu opcjami lub ich wykluczenia z obrotu - na podwyższenie ryzyka inwestycyjnego wpływa również możliwość zawieszenia notowań lub ich wykluczenia z obrotu instrumentów finansowych na rynku regulowanym. Ryzyko to wynika z aktualnego stanu prawnego,
  • ryzyko dywidendy - w przypadku opcji kupna opartych o akcje spółek wypłacających dywidendy lub o indeksy cenowe, płatności dywidendowe komponentów indeksów wpływają ujemnie na wycenę instrumentu bazowego, a w konsekwencji opcji na dany instrument.
JEDNOSTKI INDEKSOWE (Mini-WIG20)

instrumenty finansowe klasyfikowane jako instrumenty pochodne, których cena odzwierciedla zmiany wartości danego indeksu. Jednostki indeksowe pozwalają na inwestycje równoważną nabyciu wszystkich komponentów danego indeksu bez konieczności zakupu poszczególnych akcji wchodzących w jego skład. Na GPW notowane są jednostki indeksowe, dające prawo przysługujące nabywcy jednostki wobec wystawcy do żądania zapłaty kwoty należnej na warunkach określonych w standardzie jednostek indeksowych na indeks giełdowy WIG 20. 

Główne czynniki ryzyka: 

  • z inwestowaniem w jednostki indeksowe związane są wszystkie makroekonomiczne czynniki ryzyka scharakteryzowane w przypadku inwestycji w akcje,
  • ryzyko przyszłego kształtowania się jednostek indeksowych - brak pewności co do kierunku kształtowania się ceny jednostek indeksowych w przyszłości potencjalnie skutkując stratą części bądź całości zainwestowanego kapitału. W sytuacjach nadzwyczajnych strata może przekraczać wartość zainwestowanych początkowo środków,
  • ryzyko zmienności - kurs rynkowy w krótkim okresie może podlegać znaczącym wahaniom powodując istotna fluktuację wartości zainwestowanego kapitału. Sprzedaż jednostek indeksowych wiąże się z koniecznością wniesienia depozytów zabezpieczających, stanowiących jedynie ułamkową część wielkości całego zobowiązania wynikającego ze standardu tego typu instrumentu finansowego, dlatego wysokość straty może przekroczyć wartość pierwotnie zainwestowanego kapitału,
  • ryzyko przymusowego wykonania - strona zawierająca pozycję krótką może zostać wylosowana do wykonania jednostki w niesprzyjającym dla niej momencie,
  • ryzyko ceny rozliczeniowej - strona zawierająca pozycję długą chcąc wykonać posiadana jednostkę musi złożyć deklarację wykonania po nieznanej sobie cenie rozliczeniowej (cena rozliczeniowa z otwarcia na następnej sesji rozliczeniowej).
WARRANTY

- ze względu na podmiot emitujący warranty wyróżnia się warranty subskrypcyjne i warranty opcyjnie.  

Wystawcą warrantu subskrypcyjnego może być tylko emitent (spółka). Wyróżniamy warrant  europejski (może być wykonany tylko w dniu określonym przez emitenta, jako dniu wygaśnięcia), warrant amerykański (może być wykonany w dowolnym dniu, aż do wygaśnięcia). Pod względem konstrukcji warrant subskrypcyjny zbliżony jest do prawa poboru, różnica polega na tym, że prawo poboru może zostać objęte wyłącznie przez osoby już posiadające akcje spółki, natomiast warrant może zostać objęty przez dowolny podmiot prawa.

Warranty opcyjnie mogą być emitowane przez banki i inne instytucje finansowe na akcje innych spółek znajdujących się w obrocie regulowanym. Cena warrantu zależy od wartości instrumentu bazowego, na który został on wyemitowany.  

Główne czynniki ryzyka: 

  • charakteryzują się dużą zmiennością notowań, występuje ryzyko płynności notowań i inne czynniki tożsame z występujące przy pozycji długiej na opcjach.
OBLIGACJE SKARBOWE

 - są papierem wartościowym o charakterze dłużnym, którego emitent (dłużnik) zobowiązuje się wobec inwestora (wierzyciela) do zwrócenia pożyczonej kwoty wraz z odsetkami w ściśle określonym terminie. Typowa obligacja określa: datę wymagalności pożyczonej kwoty oraz ustalona w umowie wysokość odsetek. Termin wymagalności nominału zwany jest datą wykupu.

Obligacje Skarbu Państwa są papierami dłużnymi, potwierdzającymi udzielenie pożyczki ich emitentowi (Skarbowi Państwa), reprezentowanemu przez Ministerstwo Finansów. Skarb Państwa występuje w roli dłużnika i jest jednocześnie gwarantem wykupu obligacji od nabywców i wypłacenia określonych odsetek.

Główne czynniki ryzyka: 

  • dźwignia finansowa – występuje w przypadku nabywania obligacji z wykorzystaniem środków z kredytu, z czym wiążę się podwyższony poziom ryzyka. W takiej sytuacji strata może przekroczyć zainwestowane środki własne. Ponadto powstają zobowiązania finansowe z tytułu kredytu (odsetki, kapitał),
  • ryzyko przyszłego kształtowania się kursu obligacji - brak pewności co do kierunku kształtowania się ceny obligacji w przyszłości potencjalnie skutkując stratą części, bądź całości zainwestowanego kapitału,
  • ryzyko zmienności - kurs rynkowy, w krótkim czasie może podlegać znaczącym wahaniom, powodując istotną fluktuację wartości zainwestowanego kapitału,
  • ryzyko płynności - polega na niemożliwości kupna lub sprzedaży instrumentu bez znaczącego wpływu na jego cenę,
  • ryzyko zawieszenia obrotu obligacjami lub ich wykluczenia z obrotu GPW - na podwyższenie ryzyka inwestycyjnego wpływa również możliwość zawieszenia notowań, wycofania lub wykluczenia instrumentów finansowych z obrotu na rynku regulowanym;
  • ryzyko makroekonomiczne wynika z wrażliwości rynku kapitałowego na krajowe i światowe czynniki makroekonomiczne zależne od tempa wzrostu gospodarczego, deficytów budżetowych i handlowych, poziomu inwestycji, popytu konsumpcyjnego, wysokości inflacji i poziomu stóp procentowych, kształtowania się cen surowców, a także sytuacji geopolitycznej;
  • ryzyko niewypłacalności lub bankructwa emitenta - przyszła sytuacja finansowa emitenta cechuje się niepewnością w skrajnych przypadkach może oznaczać bankructwo emitenta, a dla inwestora częściową lub całkowitą utratę zainwestowanych środków,
  • ryzyko opóźnienia w realizacji wypłaty odsetek lub wykupu - występuje w przypadku pogarszającej się sytuacji finansowej emitenta lub jego niesolidności,
  • ryzyko stopy procentowej - polega na możliwości zmiany ceny obligacji w sytuacji zmiany stóp procentowych na rynku. Cena obligacji zmienia się przeciwnie do zmian stóp procentowych,
  • ryzyko inflacji - zwane ryzykiem siły nabywczej, ma miejsce w sytuacji gdy siła nabywcza dochodu z inwestycji zmienia się znacznie na skutek zmian stopy inflacji,
  • ryzyko walutowe - dotyczy obligacji denominowanych w walutach obcych, wyraża się niepewnością co do wartości przepływów gotówkowych, w zależności od kursu wymiany walut obowiązującego w momencie dokonywania płatności,
  • ryzyko przedterminowego wykupu przez emitenta - występuje w przypadku obligacji z opcją przedterminowego wykupu przez emitenta i oznacza, że nie da się z całą pewnością przewidzieć jakie przepływy gotówkowe wystąpią w okresie wykupu. W przypadku spadku rynkowych stóp procentowych istnieje ryzyko, że emitent wykona opcje wykupu narażając inwestora na ryzyka reinwestycji otrzymanego dochodu po niższych stopach.
OBLIGACJE KORPORACYJNE

 - są dłużnymi papierami wartościowymi wyemitowanymi przez podmioty gospodarcze posiadające osobowość prawną na podstawie ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o obligacjach (t.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 730, 913) przed dniem 1 lipca 2015 r. lub wyemitowanymi na podstawie ustawy z dnia 15 stycznia 2015 r. o obligacjach (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 483, 2243) po tym dniu. Stanowią zobowiązanie podmiotu gospodarczego do dokonywania płatności z tytułu naliczonych odsetek oraz do zapłaty należności głównej. W tej kategorii mogą również występować obligacje podporządkowane.

OBLIGACJE PODPORZĄDKOWANE

- to obligacje, których zobowiązania w przypadku upadłości lub likwidacji emitenta podlegają zaspokojeniu w kolejności ustalonej w warunkach emisji. Przede wszystkim stosowane są jako sposób na ograniczenie możliwości zaspokojenia obligatariuszy, co znacznie zwiększa poziom ich ryzyka.

Główne czynniki ryzyka: 

  • dźwignia finansowa – występuje w przypadku nabywania obligacji z wykorzystaniem środków z kredytu, z czym wiążę się podwyższony poziom ryzyka. W takiej sytuacji strata może przekroczyć zainwestowane środki własne. Ponadto powstają zobowiązania finansowe z tytułu kredytu (odsetki, kapitał),
  • ryzyko przyszłego kształtowania się kursu obligacji – brak pewności co do kierunku kształtowania się ceny obligacji w przyszłości potencjalnie skutkując stratą części, bądź całości zainwestowanego kapitału,
  • ryzyko zmienności – kurs rynkowy, w krótkim czasie może podlegać znaczącym wahaniom, powodując istotną fluktuację wartości zainwestowanego kapitału,
  • ryzyko płynności – polega na niemożliwości kupna lub sprzedaży instrumentu bez znaczącego wpływu na jego cenę,
  • ryzyko zawieszenia obrotu obligacjami lub ich wykluczenia z obrotu GPW – na podwyższenie ryzyka inwestycyjnego wpływa również możliwość zawieszenia notowań, wycofania lub wykluczenia instrumentów finansowych z obrotu na rynku regulowanym,
  • ryzyko makroekonomiczne wynika z wrażliwości rynku kapitałowego na krajowe i światowe czynniki makroekonomiczne zależne od tempa wzrostu gospodarczego, deficytów budżetowych i handlowych, poziomu inwestycji, popytu konsumpcyjnego, wysokości inflacji i poziomu stóp procentowych, kształtowania się cen surowców, a także sytuacji geopolitycznej,
  • ryzyko niewypłacalności lub bankructwa emitenta – przyszła sytuacja finansowa emitenta cechuje się niepewnością w skrajnych przypadkach może oznaczać bankructwo emitenta, a dla inwestora częściową lub całkowitą utratę zainwestowanych środków,
  • ryzyko opóźnienia w realizacji wypłaty odsetek lub wykupu – występuje w przypadku pogarszającej się sytuacji finansowej emitenta lub jego niesolidności,
  • ryzyko stopy procentowej – polega na możliwości zmiany ceny obligacji w sytuacji zmiany stóp procentowych na rynku. Cena obligacji zmienia się przeciwnie do zmian stóp procentowych,
  • ryzyko inflacji – zwane ryzykiem siły nabywczej, ma miejsce w sytuacji gdy siła nabywcza dochodu z inwestycji zmienia się znacznie na skutek zmian stopy inflacji,
  • ryzyko walutowe – dotyczy obligacji denominowanych w walutach obcych, wyraża się niepewnością co do wartości przepływów gotówkowych, w zależności od kursu wymiany walut obowiązującego w momencie dokonywania płatności,
  • ryzyko przedterminowego wykupu przez emitenta – występuje w przypadku obligacji z opcją przedterminowego wykupu przez emitenta i oznacza, że nie da się z całą pewnością przewidzieć jakie przepływy gotówkowe wystąpią w okresie wykupu. W przypadku spadku rynkowych stóp procentowych istnieje ryzyko, że emitent wykona opcje wykupu narażając inwestora na ryzyka reinwestycji otrzymanego dochodu po niższych stopach.
OBLIGACJE KOMUNALNE

są dłużnymi papierami wartościowymi wyemitowanymi przez jednostki samorządu terytorialnego na podstawie ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o obligacjach (t.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 730, 913) przed dniem 1 lipca 2015 r. lub wyemitowanymi na podstawie ustawy z dnia 15 stycznia 2015 r. o obligacjach (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 483, 2243) po tym dniu. Decyzję o emisji obligacji podejmuje rada gminy, powiatu bądź sejmik województwa. Stanowią zobowiązanie podmiotu gospodarczego do dokonywania płatności z tytułu naliczonych odsetek oraz do zapłaty należności głównej.

Główne czynniki ryzyka:

  • dźwignia finansowa – występuje w przypadku nabywania obligacji z wykorzystaniem środków z kredytu, z czym wiążę się podwyższony poziom ryzyka. W takiej sytuacji strata może przekroczyć zainwestowane środki własne. Ponadto powstają zobowiązania finansowe z tytułu kredytu (odsetki, kapitał),
  • ryzyko przyszłego kształtowania się kursu obligacji – brak pewności co do kierunku kształtowania się ceny obligacji w przyszłości potencjalnie skutkując stratą części, bądź całości zainwestowanego kapitału,
  • ryzyko zmienności – kurs rynkowy, w krótkim czasie może podlegać znaczącym wahaniom, powodując istotną fluktuację wartości zainwestowanego kapitału,
  • ryzyko płynności – polega na niemożliwości kupna lub sprzedaży instrumentu bez znaczącego wpływu na jego cenę,
  • ryzyko zawieszenia obrotu obligacjami lub ich wykluczenia z obrotu GPW – na podwyższenie ryzyka inwestycyjnego wpływa również możliwość zawieszenia notowań, wycofania lub wykluczenia instrumentów finansowych z obrotu na rynku regulowanym,
  • ryzyko makroekonomiczne wynika z wrażliwości rynku kapitałowego na krajowe i światowe czynniki makroekonomiczne zależne od tempa wzrostu gospodarczego, deficytów budżetowych i handlowych, poziomu inwestycji, popytu konsumpcyjnego, wysokości inflacji i poziomu stóp procentowych, kształtowania się cen surowców, a także sytuacji geopolitycznej,
  • ryzyko niewypłacalności lub bankructwa emitenta – przyszła sytuacja finansowa emitenta cechuje się niepewnością w skrajnych przypadkach może oznaczać bankructwo emitenta, a dla inwestora częściową lub całkowitą utratę zainwestowanych środków,
  • ryzyko opóźnienia w realizacji wypłaty odsetek lub wykupu – występuje w przypadku pogarszającej się sytuacji
    finansowej emitenta lub jego niesolidności,
  • ryzyko stopy procentowej – polega na możliwości zmiany ceny obligacji w sytuacji zmiany stóp procentowych na rynku. Cena obligacji zmienia się przeciwnie do zmian stóp procentowych,
  • ryzyko inflacji – zwane ryzykiem siły nabywczej, ma miejsce w sytuacji gdy siła nabywcza dochodu z inwestycji zmienia się znacznie na skutek zmian stopy inflacji,
  • ryzyko walutowe – dotyczy obligacji denominowanych w walutach obcych, wyraża się niepewnością co do wartości przepływów gotówkowych, w zależności od kursu wymiany walut obowiązującego w momencie dokonywania płatności,
  • ryzyko przedterminowego wykupu przez emitenta – występuje w przypadku obligacji z opcją przedterminowego wykupu przez emitenta i oznacza, że nie da się z całą pewnością przewidzieć jakie przepływy gotówkowe wystąpią w okresie wykupu. W przypadku spadku rynkowych stóp procentowych istnieje ryzyko, że emitent wykona opcje wykupu narażając inwestora na ryzyka reinwestycji otrzymanego dochodu po niższych stopach.
CERTYFIKATY INWESTYCYJNE

Papiery wartościowe emitowane przez zamknięte fundusze inwestycyjne, o wartości uzależnionej od wartości portfela inwestycyjnego funduszu.

Główne czynniki ryzyka:

  • z inwestowaniem w certyfikaty inwestycyjne związane są wszystkie czynniki ryzyka charakterystyczne dla inwestycji w dany typ aktywów,
  • niska płynność powoduje odchylenie ceny rynkowej od ich rzeczywistej wyceny,
  • występuje ryzyko selekcji papierów do funduszu przez zarządzającego, ale ograniczone przez dywersyfikację,
  • ryzyko polityki inwestycyjnej - brak możliwości bieżącego określenia dokładnych parametrów inwestycyjnych, inwestor nie posiada aktualnego dostępu do składu portfela.
PRODUKTY STRUKTURYZOWANE
 - konstrukcja łącząca w sobie wiele typów instrumentów finansowych, a ich wycena jest uzależniona od wartości określonego wskaźnika rynkowego (np. kursu akcji). Instytucja finansowa będąca emitentem produktu zobowiązuje się w stosunku do nabywcy (inwestora), że w terminie wykupu instrumentu finansowego wypłaci mu kwotę rozliczenia kalkulowaną wg określonego wzorca. Formuła określająca zasady wypłaty ułatwia posiadaczom takich instrumentów śledzenie bieżącej wartości danego instrumentu.

W zależności od konstrukcji instrumentu możemy wyróżnić dwa podstawowe rodzaje produktów strukturyzowanych:
- produkty gwarantujące ochronę kapitału - pozwalają Klientowi partycypować w zyskach, jakie generuje wbudowany w  produkt wskaźnik rynkowy, zapewniając jednocześnie całkowitą ochronę nominalnej wartości zainwestowanej kwoty w dniu wykupu certyfikatu,
- produkty nie gwarantujące pełnej ochrony kapitału -  w porównaniu z wyżej wymienionymi produktami pozwalają Klientom na większy udział w zyskach generowanych przez produkt wbudowany, jednocześnie dopuszczają możliwość poniesienia straty części bądź całości zainwestowanego kapitału.

 Główne czynniki ryzyka:

  • niemożliwe określenie generalnego ryzyka z powodu nieograniczonego zbioru możliwych konstrukcji strategii inwestycyjnych,
  • notowane produkty strukturyzowane w krótkim horyzoncie mogą odznaczać się zmiennością oraz ograniczoną płynnością,
  • ryzyko walutowe - dotyczy produktów strukturyzowanych nominowanych w walutach obcych, wyraża się niepewnością co do wartości przepływów gotówkowych, w zależności od kursu wymiany walut obowiązującego w momencie dokonywania płatności.
RYZYKO PRAWNE I PODATKOWE
Na celowość i efektywność inwestycji ma wpływ:
  • ryzyko prawne - związane z możliwością zmian uregulowań dotyczących obrotu instrumentami finansowymi, przepisów dotyczących spółek, prowadzenia działalności gospodarczej, przepisów podatkowych, celnych i innych. Wszystkie wymienione elementy zmian mogą powodować polepszenie lub pogorszenie warunków działania emitentów i inwestorów i w ten sposób powodować niepewności efektów inwestycji,
  • ryzyko podatkowe - wynika z wątpliwości interpretacyjnych związanych ze stosowaniem przepisów prawa podatkowego.